زیرسازی پارکت نخستین و مهم‌ترین گام در اجرای یک کفپوش استاندارد و بادوام است. بسیاری از مشکلاتی که پس از نصب پارکت یا لمینت ظاهر می‌شوند، مثل صدای جیرجیر، لق شدن یا تغییر شکل تایل‌ها در واقع ریشه در زیرسازی نادرست دارند. این مرحله، پایه‌ای‌ست که تمام زیبایی و استحکام پارکت بر آن استوار می‌شود و کیفیت اجرای آن می‌تواند تفاوت میان یک کفپوش ماندگار و یک نصب پرهزینه و کوتاه‌عمر را رقم بزند.

در ظاهر، زیرسازی ممکن است تنها یک لایه فوم یا نمد به نظر برسد؛ اما در عمل وظیفه‌ای چندگانه دارد: تنظیم سطح، جلوگیری از نفوذ رطوبت، کاهش صدا و افزایش عمر مفید کفپوش. شناخت دقیق جنس، روش اجرا و شرایط محیطی در این مرحله، نه‌تنها به کیفیت نهایی کار کمک می‌کند بلکه از صرف هزینه‌های اضافی در آینده نیز جلوگیری خواهد کرد.

در این راهنما از وب‌سایت ایزوفام ، با جزئیات فنی و کاربردی یاد می‌گیرید که زیرسازی پارکت چیست، چگونه انجام می‌شود، چه موادی برای آن مناسب‌تر است و چه عواملی بر هزینه زیرسازی پارکت تأثیر دارند.

زیرسازی پارکت و نقش آن در نصب

وقتی صحبت از نصب کفپوش‌های چوبی یا لمینت می‌شود، نخستین سؤالی که برای بسیاری از افراد مطرح می‌گردد این است که زیرسازی پارکت چیست و چرا تا این اندازه بر آن تأکید می‌شود؟ زیرسازی در واقع لایه‌ای است که بین کف اصلی ساختمان و پارکت قرار می‌گیرد تا سطحی صاف، متعادل و محافظ برای نصب کفپوش فراهم شود. این لایه اگرچه در ظاهر دیده نمی‌شود، اما نقشی حیاتی در کیفیت نهایی کار دارد و پایه‌ی اصلی دوام و زیبایی کف محسوب می‌شود.

هدف اصلی از زیرسازی پارکت، حذف ناصافی‌ها و جلوگیری از تماس مستقیم رطوبت یا سرما با بدنه‌ی پارکت است. به‌علاوه، باعث می‌شود هنگام راه رفتن روی کف، صدا و لرزش به حداقل برسد. بسیاری از شرکت‌های معتبر مانند ایزوفام توصیه می‌کنند که حتی در فضاهای جدید و ظاهراً صاف نیز، از یک زیرسازی استاندارد استفاده شود تا کفپوش در طول زمان دچار تاب‌خوردگی یا تغییر شکل نشود.

در پروژه‌هایی که از پارکت لمینت استفاده می‌شود، این مرحله اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، زیرا لمینت برخلاف پارکت چوبی ، به‌صورت کفپوش شناور (بدون چسب) نصب می‌شود و کاملاً به کیفیت زیرسازی وابسته است. در واقع زیرسازی پارکت لمینت باعث می‌شود صفحات به‌طور یکنواخت روی سطح بنشینند و در برابر ضربه و فشار مقاوم بمانند.

بنابراین، اگر بخواهیم به‌صورت ساده بگوییم، زیرسازی پارکت چگونه است؟ این فرآیند شامل آماده‌سازی کف، نصب لایه‌های محافظ و انتخاب فوم یا نمد مناسب بر اساس نوع فضا و جنس کف است. انجام درست این مراحل، کلید اجرای موفق یک پارکت بی‌صدا، تراز و بادوام است.

آماده‌سازی بستر قبل از زیرسازی پارکت

اولین گام در نحوه زیرسازی پارکت، آماده‌سازی درست سطح زیرکف است. سطحی که قرار است پارکت روی آن نصب شود، باید کاملاً تراز، تمیز، خشک و عاری از هرگونه نقص باشد. کوچک‌ترین بی‌توجهی در این مرحله می‌تواند باعث تاب خوردن، لق شدن یا حتی شکستگی تایل‌های پارکت در آینده شود.

در ادامه مراحل اصلی آماده‌سازی کف برای زیرسازی پارکت را به‌صورت گام‌به‌گام مرور می‌کنیم:

۱. بررسی رطوبت سطح کف

رطوبت، دشمن اصلی هر نوع کفپوش چوبی است. پیش از نصب فوم یا نمد زیرسازی، باید میزان رطوبت کف بررسی شود.
برای این کار معمولاً از دو روش استفاده می‌شود:

• روش پلاستیکی (خانگی): قطعه‌ای پلاستیک شفاف را روی کف بچسبانید و ۲۴ ساعت بعد بررسی کنید؛ اگر بخار یا قطرات آب مشاهده شد، یعنی کف هنوز نم دارد.
• روش حرفه‌ای: استفاده از رطوبت‌سنج دیجیتال که درصد دقیق رطوبت بتن یا چوب را مشخص می‌کند (در حالت ایده‌آل، کمتر از ۲ درصد).

اگر کف هنوز مرطوب است، باید چند روز صبر کنید تا کاملاً خشک شود یا از سیستم تهویه و گرم‌کننده برای کاهش رطوبت استفاده کنید.

۲. تراز کردن کف و رفع ناهمواری‌ها

سطح کف باید در کل فضا کاملاً صاف باشد. وجود پستی و بلندی، حتی در حد چند میلی‌متر، باعث می‌شود پارکت در آن نقطه صدا دهد یا قفل لمینت‌ها باز شود.

• در صورت وجود فرورفتگی، از ملات خودتراز استفاده می‌شود.
• در کف‌های چوبی، می‌توان از تخته‌های نازک یا خمیر چوبی برای اصلاح استفاده کرد.
• در نهایت سطح باید با تراز دستی یا لیزری بررسی شود تا از یکنواختی کامل آن اطمینان حاصل گردد.

۳. تمیز کردن کامل سطح

گردوغبار، چربی یا بقایای ملات قدیمی می‌تواند مانع چسبندگی و یکنواختی زیرسازی شود. بهتر است قبل از شروع کار:

• سطح را با جاروبرقی صنعتی کاملاً تمیز کنید.
• چربی‌ها یا رنگ‌های قدیمی را با تینر یا شوینده‌ی مناسب پاک کنید.
• از هرگونه تکه گچ، شن یا ملات خشک‌شده روی کف اطمینان حاصل کنید.

۴. اطمینان از خشک بودن کامل زیرکف

پیش از اجرای فوم یا نمد زیرسازی، سطح باید کاملاً خشک باشد. اگر بتن تازه اجرا شده، حداقل باید ۳ تا ۴ هفته از زمان آن گذشته باشد. در غیر این صورت، رطوبت حبس‌شده زیر فوم به‌مرور باعث پوسیدگی و بوی نامطبوع خواهد شد.

نکته تخصصی ایزوفام: اگر در پروژه‌ای قرار است پارکت روی سرامیک یا سنگ نصب شود، باید با مواد درزگیر، شکاف بین کاشی‌ها پر و سطح کاملاً هم‌سطح شود. این کار از شکستگی یا ایجاد فرورفتگی در زیرسازی جلوگیری می‌کند.

در پایان این مرحله، شما سطحی صاف، خشک و تمیز در اختیار دارید که آماده‌ی اجرای لایه‌های فوم یا بخاربند است. اجرای دقیق این بخش، زیربنای یک زیرسازی حرفه‌ای و عمر طولانی کفپوش شماست.

انتخاب نوع مناسب زیرسازی پارکت (بر اساس نوع کف و فضا)

یکی از مهم‌ترین مراحل در نحوه زیرسازی پارکت، انتخاب متریال مناسب برای کف زیرین است. جنس کف (بتنی، چوبی، سرامیکی و…) و نوع پارکت (چوبی یا لمینت) تعیین‌کننده نوع زیرسازی مورد نیاز هستند. هر اشتباه در این مرحله می‌تواند باعث کاهش عمر کفپوش و ایجاد مشکلاتی مانند صدای جیرجیر، جذب رطوبت یا باز شدن درزها شود.

در جدول زیر، انواع شرایط متداول زیرکف و بهترین نوع زیرسازی متناسب با هرکدام آورده شده است:

نوع زیرکف	نوع زیرسازی پیشنهادی	توضیحات فنی و نکات کلیدی
کف بتنی	فوم + لایه بخاربند (پلاستیک پلی‌اتیلن)	برای جلوگیری از انتقال رطوبت از بتن به کفپوش؛ مناسب برای طبقات همکف یا زیرزمین‌ها
کف چوبی یا OSB	فوم تنفسی یا نمد مخصوص	چون چوب به‌طور طبیعی تنفس دارد، نباید بخاربند غیرقابل نفوذ نصب شود
کف سرامیکی یا سنگی	فوم نازک + درزگیری کامل بندها	برای بازسازی بدون تخریب، به شرط خشک و تراز بودن سطح
کف دارای سیستم گرمایش از کف	فوم مخصوص انتقال حرارت	مقاومت حرارتی پایین دارد و مانع عبور گرما نمی‌شود
آپارتمان‌ها یا طبقات بالا	فوم آکوستیک ضخیم‌تر	برای کاهش صدای ضربه و انتقال صوت بین طبقات مناسب است

نکات مهم در انتخاب زیرسازی پارکت

• رطوبت محیط: در مناطق مرطوب یا شهرهای شمالی، حتماً از بخاربند استفاده کنید تا بخار آب به کفپوش نفوذ نکند.
• نوع کفپوش: در زیرسازی پارکت لمینت از فوم‌های سبک و استاندارد استفاده می‌شود، اما برای پارکت چوبی واقعی معمولاً چسب مخصوص روی کف اجرا می‌شود و فوم لازم نیست.
• صداگیری: اگر هدف کاهش صدای قدم‌هاست، فوم آکوستیک بهترین گزینه است.
• صرفه‌جویی اقتصادی: فوم‌های ایرانی ارزان‌ترند اما معمولاً عمر کمتری دارند؛ برای پروژه‌های مسکونی ماندگارتر بهتر است از برندهای معتبر و ضخامت استاندارد استفاده شود.

در مجموع، انتخاب صحیح زیرسازی لمینت کف نه‌تنها از نظر فنی اهمیت دارد، بلکه به حس راحتی و زیبایی نهایی فضا نیز کمک می‌کند.

نحوه زیرسازی پارکت (آموزش گام‌به‌گام)

پس از انتخاب فوم یا نمد مناسب، حالا زمان اجرای عملی زیرسازی است. اجرای درست این مرحله، تضمین‌کننده‌ی عمر طولانی و صدای بی‌نقص کفپوش شما خواهد بود. در ادامه مراحل اجرای زیرسازی پارکت را به‌ترتیب مرور می‌کنیم:

مرحله ۱: تمیز کردن نهایی سطح کف

حتی اگر در مرحله آماده‌سازی کف را جارو کرده باشید، قبل از نصب زیرسازی لازم است یک بار دیگر آن را کاملاً تمیز کنید.

• با جاروبرقی صنعتی یا مکنده گردوغبار را از بین ببرید.
• وجود شن یا سنگ‌ریزه زیر فوم می‌تواند به مرور زمان باعث سوراخ شدن یا پارگی آن شود.
• سطح را کاملاً خشک نگه دارید؛ زیرسازی روی کف مرطوب هرگز توصیه نمی‌شود.

مرحله ۲: نصب لایه بخاربند (در صورت نیاز)

در مناطقی که کف بتنی است یا رطوبت زمین بالاست، نصب بخاربند ضروری است.

• از ورق پلی‌اتیلن با ضخامت ۰٫۲ میلی‌متر (۲۰۰ میکرون) استفاده کنید.
• رول‌ها را به اندازه‌ی اتاق باز کرده و درزها را حداقل ۲۰ سانتی‌متر همپوشانی دهید.
• درزها را با چسب آلومینیومی یا نوار مخصوص بخاربند محکم ببندید.
• بخاربند باید کل سطح کف را پوشش دهد و در قسمت دیوارها ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر بالا بیاید تا در انتها پشت قرنیز پنهان شود.

نکته: در کف‌های چوبی نیازی به بخاربند نیست چون مانع تنفس چوب می‌شود و احتمال کپک‌زدگی را افزایش می‌دهد.

مرحله ۳: پهن کردن فوم یا نمد زیرسازی

این لایه نقش اصلی را در زیرسازی لمینت کف ایفا می‌کند و باید با دقت انجام شود.

• فوم را در جهت نور اصلی اتاق (معمولاً موازی با پنجره) باز کنید تا درزها در دید نباشند.
• از فوم با ضخامت ۲ تا ۳ میلی‌متر و تراکم بالا استفاده کنید.
• رول‌های فوم نباید روی هم قرار بگیرند؛ فقط لبه‌ها باید به‌صورت مماس چسبانده شوند.
• درزها را با نوار چسب مخصوص فوم بپوشانید تا هیچ فاصله‌ای باقی نماند.
• هنگام کار روی فوم راه نروید؛ وزن زیاد باعث پارگی یا ایجاد فرورفتگی می‌شود.

مرحله ۴: بررسی صافی و کنترل سطح

بعد از نصب کامل فوم، سطح را با دست و پا بررسی کنید:

• اگر قسمتی صدا می‌دهد یا ناصاف است، آن بخش را اصلاح کنید.
• در صورت وجود برجستگی، فوم را جدا کرده و سطح زیر آن را مجدداً تراز کنید.
• فوم باید بدون چروک، کاملاً صاف و یکدست باشد.

مرحله ۵: کنترل فاصله انبساطی دیواره‌ها

پیش از شروع نصب پارکت ، باید فضای انبساطی را در نظر بگیرید.

• بین فوم و دیوار ۸ تا ۱۰ میلی‌متر فاصله قرار دهید تا در زمان نصب پارکت، فضا برای انبساط و انقباض چوب باقی بماند.
• از گیره‌های مخصوص یا تکه‌های فوم برای حفظ فاصله استفاده کنید.

مرحله ۶: شروع نصب کفپوش

اکنون زیرسازی آماده است و می‌توانید نصب پارکت یا لمینت را آغاز کنید.

• در صورت استفاده از سیستم کلیک، اولین ردیف پارکت باید کاملاً صاف و دقیق در محل قرار گیرد.
• هرگونه انحراف در اولین ردیف، در ادامه به‌صورت زنجیروار تمام سطح را ناهماهنگ خواهد کرد.

نکات طلایی برای اجرای بهتر زیرسازی

• دمای محیط حین نصب باید بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد باشد.
• درز بین بخاربندها را هرگز باز نگذارید؛ بخار حتی از شکاف‌های میلی‌متری عبور می‌کند.
• در پروژه‌های بزرگ‌تر از ۸۰ مترمربع، زیرسازی را در چند بخش جداگانه اجرا کنید تا انبساط طبیعی فوم حفظ شود.
• اگر زیرسازی بیش از حد نرم یا ضخیم باشد، در آینده قفل تایل‌ها باز خواهد شد.

به این ترتیب، با رعایت دقیق مراحل فوق، می‌توانید یک زیرسازی پارکت حرفه‌ای، ایمن و بادوام داشته باشید.

تفاوت زیرسازی پارکت لمینت و پارکت چوبی

هرچند اصول کلی زیرسازی برای تمام کفپوش‌ها مشابه است، اما تفاوت‌های مهمی بین زیرسازی پارکت لمینت و پارکت چوبی وجود دارد:

• پارکت لمینت به‌صورت کفپوش شناور (بدون چسب) نصب می‌شود، بنابراین نیاز به فوم زیرسازی و گاهی بخاربند دارد تا صداگیری و جلوگیری از رطوبت به‌درستی انجام شود.
• در مقابل، پارکت چوبی طبیعی معمولاً با چسب مخصوص کفپوش روی سطح چسبانده می‌شود، بنابراین به فوم نیازی ندارد، اما تراز و خشک بودن کامل کف اهمیت حیاتی دارد.
• در پروژه‌هایی که پارکت چوبی ضخیم استفاده می‌شود، کیفیت سطح کف (و نه نوع فوم) تعیین‌کننده‌ی نتیجه‌ی نهایی است.

اگر به دنبال آشنایی بیشتر با ویژگی‌ها و تفاوت‌های این دو نوع کفپوش هستید، پیشنهاد می‌کنیم به صفحه‌ی انواع پارکت چوبی و انواع پارکت در سایت ایزوفام سر بزنید.

هزینه زیرسازی پارکت؛ چگونه برآورد کنیم؟

برآورد درست هزینه زیرسازی پارکت به عوامل متعددی بستگی دارد، اما مهم‌تر از عدد نهایی، شناخت فاکتورهایی‌ست که باعث تغییر قیمت می‌شوند. در بسیاری از پروژه‌ها، تفاوت هزینه نه به خاطر متریال، بلکه به دلیل بی‌دقتی در انتخاب نوع زیرسازی یا ناهماهنگی بین فوم و نوع کف است.

عوامل مؤثر بر هزینه زیرسازی

• وضعیت کف موجود: هرچه سطح ناصاف‌تر یا مرطوب‌تر باشد، نیاز به آماده‌سازی و مصالح بیشتر است.
• نوع فوم یا نمد: فوم‌های آکوستیک و حرارتی گران‌ترند اما در بلندمدت مقرون‌به‌صرفه‌ترند.
• وسعت فضا: در متراژهای بالاتر معمولاً هزینه نصب کاهش می‌یابد، اما هزینه متریال ثابت می‌ماند.
• دستمزد اجرا: در پروژه‌های حرفه‌ای، نصاب ماهر هزینه بالاتری دارد ولی از خسارات بعدی جلوگیری می‌کند.

مقایسه تقریبی انواع زیرسازی از نظر قیمت و عملکرد (۱۴۰۴)

نوع زیرسازی	محدوده‌ی قیمت (تومان/مترمربع)	ویژگی‌های فنی و کاربرد
فوم معمولی ایرانی	۴۰٬۰۰۰ تا ۷۰٬۰۰۰	سبک، مناسب فضاهای کم‌تردد و خشک
فوم آکوستیک خارجی	۱۲۰٬۰۰۰ تا ۱۸۰٬۰۰۰	جذب صدای بالا، مناسب آپارتمان‌ها
نمد صنعتی	۸۰٬۰۰۰ تا ۱۲۰٬۰۰۰	مقاوم، مناسب فضاهای پرتردد
فوم مخصوص کف‌گرمایش	۱۵۰٬۰۰۰ تا ۲۰۰٬۰۰۰	هدایت حرارتی بالا و مقاوم به دما

قیمت‌ها ممکن است بسته به زمان خرید، برند و شرایط بازار تغییر کنند.

نکات کلیدی برای انتخاب اقتصادی و مطمئن

• کیفیت فوم را فدای قیمت نکنید؛ زیرسازی بی‌کیفیت در آینده هزینه تعویض کل کفپوش را تحمیل می‌کند.
• در فضاهای مرطوب، حتی اگر هزینه بخاربند جداگانه به نظر زیاد بیاید، ضروری است.
• برای پروژه‌های بزرگ، استعلام چند برند و بررسی گارانتی متریال زیرسازی را فراموش نکنید.
• بهترین تصمیم، توازن بین قیمت، دوام و شرایط محیطی است؛ گران‌ترین گزینه الزاماً بهترین نیست.

جمع‌بندی

زیرسازی پارکت نقطه‌ی آغاز کیفیت و ماندگاری کفپوش است. این مرحله، با وجود سادگی ظاهری، بیشترین تأثیر را در دوام، صداگیری و زیبایی نهایی پارکت دارد. رعایت استانداردهای فنی، استفاده از متریال مناسب و اجرای دقیق، سه اصل طلایی برای داشتن کفپوشی بی‌نقص و بادوام است.

در انتخاب نوع فوم و روش اجرا، به شرایط محیطی و نوع کفپوش توجه کنید و در فضاهای مرطوب از محصولات مقاوم در برابر رطوبت مانند پارکت ضدآب بهره ببرید.

در ایزوفام، ما باور داریم که ماندگاری و زیبایی هر کفپوش از زیرکار آغاز می‌شود؛ جایی که دقت در جزئیات، نتیجه‌ای حرفه‌ای و مطمئن رقم می‌زند.